ТҮРКІСТАН: «АРПАӨЗЕН ТАРИХИ-МӘДЕНИ АУМАҒЫНЫҢ ТАРИХИ ТОПОГРАФИЯСЫ» ЖОБАСЫ АЯСЫНДА ДАЛА ЖҰМЫСТАРЫ АЯҚТАЛДЫ

Түркістан облысы, Созақ ауданында Арпаөзеннің бойында қола, сақ дәуіріне тән 5000 мыңға жуық петроглиф сақталған. Қазіргі таңда «Қазақ материалдық ғылыми-зерттеу институты» ЖШС «Арпаөзен тарихи-мәдени аумағының тарихи топографиясы» жобасы аясында дала жұмыстарын аяқтады. Жоба екі кезеңнен тұрады. Биыл Түркістан облыстық мәдениет және туризм басқармасының «Тарихи-мәдени мұраны қорғау, қалпына келтіру және пайдалану жөніндегі орталық» МКҚК-ның тапсырысымен «Қазақ материалдық ғылыми-зерттеу институты» ЖШС (КазНИПИ) тарапынан бірқатар жұмыстар қолға алынған. Атап айтқанда, Арпаөзен кешеніне қатысты мәліметтерді алуға тиісті органдарға өтініштер жолданды, тарихи-архивтік және библиографиялық іздестіру жұмыстары жүргізіліп жатыр.
Сондай-ақ заттай зерттеу жасалды, алынған нәтижелерді талдау, жүйелеу бойынша жұмыстар жүргізілуде, соның негізінде типографиялық жоспар, археологиялық карта мен координаттары көрсетілген ескерткіштердің тізімі жасақталады. Суретке түсіру және аэрофототүсірілім бойынша жұмыстар орындалды, алынған нәтижелерді жүйелеуді талдау бойынша жұмыстар жүргізілуде, олар техникалық ерекшелікке сәйкес паспорт пен басқа да құжаттаманы жасау үшін қажет. Жобаның екінші кезеңінде аталған объектіні ЮНЕСКО-ның бүкіләмдік мұралар тізіміне енгізу үшін номинациялық құжаттама дайындау жоспарлануда
«Арпаөзен тарихи-археологиялық кешені және ЮНЕСКО номинациялық деректерін әзірлеу» жобасының идеясы Түркістан облысының Созақ ауданындағы Абай ауылынан 3 шақырым оңтүстік-батыста орналасқан петроглифтер, қоныс орындары, оба-қорымдар секілді археология ескерткіштері шоғырланған аймақты толыққанды анықтауға және зерттеуге арналған.
Жоба аясында әлемдік деңгейдегі мәдениет ескерткіштері қатарына номианциялау және арнайы қорық аймағын құру мақсатында Арпаөзен тарихи-археологиялық кешені нысандарын толыққанды анықтау, құжаттандыру, көне елді мекендер мен обаларға қосымша археологиялық зерттеу жүргізу көзделген. ЮНЕСКО-ның номинацияланған деректерін әзірлеу үшін Арпаөзен кешенінің археология ескерткіштеріне төлқұжат құжаттарын жасау да назарда тұр.
Түркістан облысы әкімінің баспасөз қызметі
———
ТУРКЕСТАН: ЗАВЕРШЕНЫ РАБОТЫ В РАМКАХ ПРОЕКТА «ИСТОРИЧЕСКАЯ ТОПОГРАФИЯ АРПАОЗЕНСКОЙ ИСТОРИКО-КУЛЬТУРНОЙ ТЕРРИТОРИИ»
В Сузакском районе, вдоль Арпаозена, сохранилось около 5000 петроглифов, характерных для эпохи бронзы и сакского периода. ТОО «Казахский научно-исследовательский институт материалов» завершило полевые работы в рамках проекта «Историческая топография Арпаозенской историко-культурной территории». Он состоит из двух этапов. В этом году, по заказу ГККП «Центр по охране, восстановлению и использованию историко-культурного наследия» управления культуры и туризма Туркестанской области, Казахский научно-исследовательский институт материалов (КазНИПИ) проводил ряд работ. В частности, направлены обращения в соответствующие органы для получения сведений, касающихся комплекса Арпаозен, ведутся историко-архивные и библиографические изыскания.
Проведены исследования, ведется работа по анализу, систематизации полученных данных, на основе которых составляется типографский план, археологическая карта и список памятников с указанием координат. Выполнены работы по фотографированию и аэрофотосъемке, ведутся работы по анализу систематизации полученных результатов, которые необходимы для составления паспорта и другой документации в соответствии с технической спецификацией.
На втором этапе проекта планируется подготовить документацию для включения данного объекта в список всемирного наследия ЮНЕСКО.
Идея проекта «Арпаозенский историко-археологический комплекс и разработка номинационных данных ЮНЕСКО» предназначена для полноценного выявления и изучения территории, в которой сосредоточены такие памятники археологии, как петроглифы, поселения, курганы, расположенные в 3 км к юго-западу от села Абай Сузакского района Туркестанской области.
В рамках проекта предусмотрено полноценное выявление, документирование объектов Арпаозенского историко-археологического комплекса, проведение дополнительных археологических исследований древних населенных пунктов и курганов с целью номионизации в число памятников культуры мирового уровня и создания специальной заповедной зоны.
В центре внимания также создание паспортных документов к памятникам археологии Арпаозенского комплекса для разработки номинированных данных ЮНЕСКО.
Пресс-служба акима Туркестанской области