Түркістан облысының энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасының басшысы Руслан Мұздыбеков өңірлік коммуникациялар қызметінде өткен брифингте облыс тұрғындарын көмірді ертерек сатып алуға шақырды.
Спикердің айтуынша, облысқа жылыту маусымында көмірге деген сұраныстың жалпы көлемі – 1 021,3 мың тонна. Оның ішінде бюджеттік ұйымдардың автономды қазандықтарына көмір қажеттілігі – 140,2 мың тонна (26,9 мың тонна тасымалданған 19%), жылу беретін кәсіпорындар – 129,7 мың тонна (2,5 мың тонна тасымалданған 2%). Ал жеке тұрғындар қажеттілігі – 468,5 мың тонна болса, жылыжайлар қажеттілігі – 282,9 мың тонна (33,7 мың тонна тасымалданған 11%).
– Биылғы жылыту маусымына дайындық жұмысын үйлестіру мақсатында облыстық штаб құрылған. Бұл ретте, жұмыс кестесіне сәйкес ай сайын штаб отырысы өткізіліп жатыр. «ҚТЖ — Жүк тасымалы» АҚ-ң мәліметі бойынша, биылғы 1 мамыр мен 30 шілде аралығында облысқа 156,5 мың тонна көмір жеткізілді. Көмір вагондары тұрақты келіп жатыр. Шілде айында 34,9 мың тонна тасымалданды. ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің 05.03.2023 жылғы №312 бұйрығымен энергетикалық қауіпсіздікті және көмір нарығының тұрақтылығын қамту үшін 6 ай мерзімге (26 қарашаға дейін) көмірді автомобильмен экспорттауға тыйым салынды. Жалпы коммуналдық-тұрмыстық көмір тасымалдаумен облыста 16 өңірлік оператор айналысады. Өңірлік операторлар аудан, қала әкімдіктерімен анықталған, — деді Руслан Орынбекұлы.
Басқарма басшысы өз сөзінде қазіргі уақытта тұрғындар және жылыжай шаруашылықтары тарапынан қажетті көмір көлемін сатып алу деңгейі төмен болып қалыптасып отырғанын атап өтті. Осы ретте көмір отынымен қазірден бастап, қамдану шараларына кірісу керектігін жеткізді.
– Себебі, күз-қыс айларында көмірге қажеттілік күрт өседі. Осының әсерінен делдардар тарапынан бағаны спекулиятивті түрде көтеріп жіберу қауіптері туындауы мүмкін. Облыс тұрғындарына айтарымыз, қыс маусымы басталмай тұрып қажетті көмір қорымен толыққанды қамданып алу қажет. Яғни, тұрғындарды өз өңірлеріндегі теміржол тұйықтарынан көмірді кезексіз сатып алуға шақырамыз. Өңірлік операторлардың ақпаратына сәйкес, қазір көмір сақтау қоймаларында 126,5 мың тонна көмір бар. Тек жергілікті көмір қоймаларынан көмірді сатып алып, жеткізу шараларын атқарса жеткілікті, — деді ол.
Талдауға сәйкес, Шұбаркөл көмірлерінің орта бағасы сапасына қарай тоннасы 15-20 мың теңгеге жетіп отыр, алшақ елді мекендерді жеткізу құнымен есептегенде көмір бағасы тоннасына 18-24 мың теңгеге дейін барады.
Қосымша ақпарат ретінде айта кетер болсақ, қазіргі жағдай бойынша көмір разрездерінен сатылатын көмір көлемінің 10% тауар биржасы арқылы сатылады. Қазіргі уақытта салалық министрлік тарапынан тауарлық биржа арқылы сатылатын көмір көлемін 50% дейін ұлғайту жоспарланып отыр. Одан бөлек, әр өңірге қажеттілік бойынша тауарлық биржаны бөлек өткізу мәселесі пысықталып жатыр. Бұл дегеніміз, облысқа өңірлік операторлар арқылы жеткізілетін көмір көлемі тиісінше 40% ұлғаяды, өңірлік оператор статусы маңыздылығы артады. Осы орайда, басқарма басшысы облыста көмір жеткізумен айналысып жүрген, алайда өңірлік оператор емес ұйымдарды оператор статусын алуға шақырды. Оның шарттары қарапайым. Тиісті аудан, қала әкімдіктеріне қажетті құжаттармен жүгіну қажет.
Брифингте Плалов Түркістан облысының ауыл шаруашылығы басқармасы басшысының орынбасары Әлібек Плалов облыстағы жылыжайларды көмірмен қамтамасыз ету туралы баяндады.
Жалпы, Түркістан облысында 1 517 гектарды құрайтын 3 366 бірлік жылыжай бар. Оның ішінде 87,2 гектар 26 бірлік өнеркәсіптік үлгідегі жылыжайлар және 1 429,8 гектар 3 503 бірлік фермерлік жылыжайлар. Жылыжайлардың негізгі бөлігі Сарыағаш ауданында – 812 га (54 %), Қазығұрт ауданында — 183 га (12 %), Келес ауданында – 106 га (7 %), Ордабасы ауданында – 101 га (7 %), Сайрам – 60 га (4 %) орналасқан.
Басқарма басшысының орынбасары атап өткендей, ҚР Сауда және интеграция министрлігі тарапынан 2023 жылдың 1 мамырда «Фермерлік жылыжайларға жалпы техникалық талаптарының мемлекеттік стандарты» бекітілген (СТ РК 3834-2023). Бұл өнеркәсіптік жылыжайлармен қатар, фермерлік жылыжайларды да субсидиялауға мүмкіндік береді. Сондай-ақ ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі тарапынан жылыжайларда пайдаланылған электр энергиясы мен газ шығындары ішінара субсидиялау Қағидасы әзірленіп жатыр. Бюджеттік бағдарлама 2024 жылдан бастап қолданысқа енгізіледі. Жылыжай шаруашылықтарын бір қолдан көмір отынымен қамтамасыз ету үшін, Сарыағаш ауданында «Zhylyzhai otyn» ауыл шаруашылығы өндірістік кооперативі құрылды. Сондай-ақ, Қазығұрт ауданында сыйымдылығы 30 мың тонна көмір сақтау орны әзірленіп жатыр («Тахир ата» ШҚ).
– Жүргізілген талдау жұмыстарына сәйкес, облыс аумағында көмір отынымен жылытылатын 575,4 гектар жылыжайға 282,9 мың тонна көмір қажеттілігі анықталып отыр. Бүгінгі күнге облысқа коммерциялық ұйымдардан 149 мың тонна көмір жеткізілді (19 500 тг.). Қазіргі таңда, Сарыағаш, Қазығұрт, Сайрам, Ордабасы ауданы тауар өндірушілері 33,7 мың тонна көмір отынын сатып алды. Биыл Астанада Сауда және интеграция министрлігі, жылыжай шаруашылықтары және көмір өндірушілермен өткізілген жұмыс отырысында 2024 жылдан бастап Шұбаркөл көмір АҚ арқылы арнайы жылыжай кешендеріне 150 мың тонна көмір отынымен қамтамасыз ету келісілді (босату бағасы ҚҚС-сыз 10 350,0 тг/тн (ҚҚС-мен 11 592,0 тг). Биыл жылыжай кешендерінен 116,2 мың тонна өнім өндіру көзделіп отыр. Бұл республика халқын маусымаралық кезеңде 40% қажеттілігін қамтамасыз етеді, — деді Әлібек Әбдіхалықұлы.
Келесі жылдан бастап мемлекеттік қолдаулар енгізілген жағдайда, барлық агротехнологиялар сақталып, қолда бар жылыжайлар тиімді пайдаланылып, толық циклді 2 айналымға шығады. Нәтижесінде, маусымаралық кезеңде республика халқын көкөніс өнімдерімен 100 % қамтамасыз етуге мүмкіндіктер ашылмақ. Сондай-ақ брифингте сөз алған Түркістан қаласының көмір тасымалдаушы операторы Сүлеймен Арыстанов облыс тұрғындарына «қыстың қамын жаз ойла» дегендей, көмірді ертерек сатып алуға шақырды.
Түркістан облысының Өңірлік коммуникациялар қызметі
ТУРКЕСТАН: ЖИТЕЛЯМ ПРЕДЛОЖИЛИ КУПИТЬ УГОЛЬ РАНЬШЕ, НЕ ДОЖИДАЯСЬ ЗИМЫ
Руководитель управления энергетики и жилищно-коммунального хозяйства Туркестанской области Руслан Муздыбеков на брифинге в региональной службе коммуникаций призвал жителей области покупать уголь пораньше.
По словам спикера, общий объем спроса на уголь в области в отопительный сезон — 1 021,3 тыс. тонн. Из них потребность угля в автономных котельных бюджетных организаций — 140,2 тыс. тонн (26,9 тыс. тонн перевезено — 19%), теплоснабжающих предприятий – 129,7 тыс. тонн (2,5 тыс. тонн перевезено — 2%). А потребность частного населения-468,5 тыс. тонн, потребности теплиц — 282,9 тыс. тонн (33,7 тыс. тонн перевезено — 11%).
— В целях координации работы по подготовке к отопительному сезону текущего года создан областной штаб. При этом в соответствии с графиком работы ежемесячно проводятся заседания штаба. По данным АО «КТЖ-Грузовые перевозки», с 1 мая по 30 июля текущего года в область было доставлено 156,5 тыс. тонн угля. Угольные вагоны постоянно прибывают. В июле перевезено 34,9 тыс. тонн. Приказом Министерства индустрии и инфраструктурного развития РК от 05.03.2023 №312 для обеспечения энергетической безопасности и стабильности угольного рынка введен запрет на автомобильный экспорт угля сроком на 6 месяцев (до 26 ноября). В целом транспортировкой коммунально-бытового угля в области занимаются 16 региональных операторов. Региональные операторы определены акиматами районов, городов, — сказал Руслан Орынбекович.
В своем выступлении руководитель управления отметил, что в настоящее время уровень закупок необходимого объема угля со стороны населения и тепличных хозяйств формируется низким. В связи с этим необходимо приступить к мерам по обеспечению угольным топливом.
— Это потому, что в осенне-зимние месяцы потребность в древесном угле резко возрастает. Из-за этого могут возникнуть угрозы спекулятивного повышения цен со стороны посредников. Как рассказали жителям области, перед началом зимнего сезона необходимо полностью позаботиться о необходимых запасах угля. То есть жителей призываем покупать уголь в железнодорожных тупиках своих регионов без очередей. По информации региональных операторов, сейчас на складах угля находится 126,5 тыс. тонн угля. Достаточно только закупить уголь у местных угольных складов и принять меры по доставке, — сказал он.
Согласно анализу, средние цены на Шубаркольские угли в зависимости от качества достигают 15-20 тыс. тенге за тонну, в расчете на стоимость доставки в отдаленные населенные пункты цены на уголь идут до 18-24 тыс. тенге за тонну.
В качестве дополнительной информации отметим, что по состоянию на текущий момент 10% объема угля, реализуемого с угольных разрезов, реализуется через товарную биржу. В настоящее время отраслевым министерством планируется увеличить объем реализуемого угля через товарную биржу до 50%.
Кроме того, прорабатывается вопрос раздельного проведения товарной биржи по мере необходимости для каждого региона. Это означает, что объем угля, поставляемого в область через региональных операторов, соответственно увеличится на 40%, повысится значимость статуса регионального оператора. В этой связи руководитель управления призвал организации, которые занимаются поставками угля в области, но не являются региональными операторами, получить статус оператора. Его условия просты. Необходимо обратиться в соответствующие акиматы районов, городов с необходимыми документами.
На брифинге заместитель руководителя Управления сельского хозяйства Туркестанской области Алибеку Плалов доложил об обеспечении углем теплиц области.
Всего в Туркестанской области имеется 3 366 единиц теплиц на площади 1 517 га. Из них 87,2 га — 26 единиц теплиц промышленного типа и 1 429,8 га — 3 503 единицы фермерских теплиц. Основная часть теплиц расположена в Сарыагашском районе – 812 га (54 %), Казыгуртском районе — 183 га (12 %), Келесском районе – 106 га (7 %), Ордабасинском районе – 101 га (7 %), Сайрамском – 60 га (4%).
Как отметил заместитель руководителя управления, Министерством торговли и интеграции РК 1 мая 2023 года утвержден «государственный стандарт общетехнических требований к фермерским теплицам» (СТ РК 3834-2023). Это позволяет субсидировать как промышленные теплицы, так и фермерские теплицы. Также Министерством сельского хозяйства РК разрабатываются правила частичного субсидирования затрат на электроэнергию и газ, использованные в теплицах. Бюджетная программа вводится в действие с 2024 года. Для обеспечения тепличных хозяйств одним махом угольного топлива в Сарыагашском районе создан сельскохозяйственный производственный кооператив «Zhylyzhai otyn». Также в Казыгуртском районе разрабатывается склад угля вместимостью 30 тыс. тонн (КХ «Тахир ата»).
— Согласно проведенному анализу, на территории области выявлена потребность в 282,9 тыс. тонн угля на 575,4 га теплиц, отапливаемых угольным топливом. На сегодняшний день в область поставлено 149 тыс. тонн угля от коммерческих организаций (19 500 тг.). В настоящее время товаропроизводителями Сарыагашского, Казыгуртского, Сайрамского, Ордабасинского районов приобретено 33,7 тыс. тонн угольного топлива. В этом году в Астане на рабочем совещании с Министерством торговли и интеграции, тепличными хозяйствами и угледобывателями согласовано с 2024 года обеспечение специальными тепличными комплексами через АО «Шубарколь комир» 150 тыс. тонн угольного топлива (отпускная цена 10 350,0 тг/тн без НДС (11 592,0 тг с НДС). В текущем году планируется производство 116,2 тыс. тонн продукции из тепличных комплексов. Это обеспечит 40% потребности населения республики в межсезонье, — сказал Алибек Абдыкаликович.
В случае введения государственной поддержки со следующего года, все агротехнологии будут сохранены, существующие теплицы будут эффективно использованы и выйдут на 2 цикла полного цикла. В результате в межсезонье откроются возможности для 100% обеспечения населения республики овощной продукцией.
Также, выступая на брифинге, оператор по перевозке угля г. Туркестан Сулейман Арыстанов призвал жителей области покупать уголь раньше, по принуипу «готовь сани летом».
Региональная служба коммуникаций Туркестанской области
Comments